داشبورد مدیریتی چیست؟

داشبورد مدیریتی که با نام داشبورد استراتژیک هم شناخته می‌شود، اطلاعات مهم و ضروری کسب‌وکار را به‌ صورت تصویری و گرافیکی، به مدیرانی که با محدودیت‌های زمانی مواجه هستند، ارائه می‌دهد. داشبورد معمولا از مجموعه ای از عناصر گرافیکی تشکیل شده است و قادر به پیوستن به منابع متنوع می باشد، یعنی اطلاعات را از بانک های اطلاعاتی موجود در سازمان استخراج کرده و به صورت یکپارچه در یک صفحه، نمایش می‌دهد.

سازمان‌هایی که در جستجوی روش‌هایی ساده برای دستیابی به اطلاعات کلیدی از میان حجم انبوهی از اطلاعات هستند، به استفاده از داشبوردهای مدیریتی علاقه نشان می‌دهند. در واقع این سازمان‌ها با تحلیل اطلاعات، عملکرد سازمانی را ارزیابی نموده و تصمیمات مناسب و به موقع را اتخاذ می‌نمایند، که رهاورد این فرایند، افزایش بهره‌وری است.

داشبورد مدیریتی می‌تواند اعداد، شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) و حتی در برخی موارد کارت‌های امتیازدهی عملکرد (Performance Scorecards) را در صفحه‌ای مجزا و با دسترسی‌های مختلف برای مدیران سطوح بالای سازمانی نمایش دهد.

تفاوت داشبورد مدیریتی و نرم‌افزار گزارش ساز

اغلب برداشتی که از داشبورد می‌شود این است که همان نرم افزار گزارش ساز است، در صورتی که این دو ماهیت متفاوتی داشته و اصلاً قابل مقایسه با یکدیگر نیستند. زیرا هر کدام کاربردهای مختلفی دارند، داشبورد روشی است برای ارائه تصویری از اطلاعات که یک دید کلی به مخاطب داده و می توان بر مبنای آن تصمیم گیری کرد، اما گزارش سازها نرم افزارهایی هستند برای تهیه و طراحی گزارش در سطوح مختلف. گزارش ساز یک نرم افزار و یک ابزار است ولی داشبورد یک روش ارائه اطلاعات است، پس این دو قابل مقایسه با هم نمی باشند.

ویژگی های اصلی داشبورد مدیریتی

1. دسترسی به اطلاعات حیاتی کسب و کار
2. ساده بودن و درک سریع بصری
3. برجسته سازی (highlight) نقاط کلیدی مانند ماکزیمم، مینیمم، خارج از رنج و بحرانی
4. حذف جزئیات تا حد امکان

مزایای استفاده از داشبورد

مزایای استفاده از داشبورد شامل موارد زیر است:

• نمایش گرافیکی و بصری شاخص‌های کلیدی عملکرد
• توانایی شناخت و تصحیح روندهای منفی
• اندازه‌گیری کارآمدی یا ناکارآمدی
• توانایی اتخاذ تصمیم‌های آگاهانه بر اساس اطلاعات مربوط به هوش تجاری
• تطبیق اهداف و استراتژی شرکت با وضعیت جاری
• صرفه‌‌جویی در زمان در مقایسه با بررسی گزارش‌های مجزا
• شناسایی سریع داده‌های غیر معمول یا داده‌های همبسته
•  نمایش وضعیت کل سازمان در یک نگاه

انواع داشبورد‌ها

استراتژیک

داشبوردهای استراتژیک (Strategic Dashboard) اغلب جهت مقایسه وضعیت سازمان با اهداف استراتژیک، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این داشبوردها، امکان بازبینی کلی و سریع از وضعیت کنونی سازمان را فراهم کرده و به مدیران برای تصمیم‌گیری‌های اجرایی مانند تنظیم اهداف کوتاه مدت، میان‌مدت و بلندمدت، کمک شایانی می‌کنند. این داشبوردها با استفاده از اطلاعات دوره‌ای تهیه می‌شوند.

تحلیلی

 داشبوردهای تحلیلی (Analytic Dashboard) از اطلاعات آماری داده‌ها بهره می‌برند که ممکن است به صورت در لحظه تغییر نکند مثل اطلاعات روزانه، ‌هفتگی، ماهانه یا فصلی. داشبورد تحلیلی حاوی اطلاعات مقایسه‌ای است و از اطلاعات گذشته سازمان استفاده می‌کند. داشبوردهای تحلیلی باید از امکانات تعامل با داده‌های پشتیبانی کند و کاربر بتواند داده‌ها را از منظرهای مختلف بررسی نماید مثلا رفتن به عمق (drill down) بتوان به جزییات داده‌ها دسترسی پیدا کرد.

عملیاتی

داشبوردهای عملیاتی (Operational Dashboard) به بررسی کارکردهای حیاتی سازمان پرداخته و این امکان را برای مدیران فراهم می‌کنند تا از وضعیت چنین کارکردهایی در هر لحظه مطلع باشند.

این داشبوردها معمولا با هدفی غیر از داشبوردهای استراتژیک و داشبوردهای تحلیل طراحی می‌شوند و معمولا برای نظارت و پایش فعالیت‌ها و رخدادهایی هستند که به صورت دائمی در حال تغییر است و ممکن است نیاز به توجه و بازخود لحظه‌ای داشته باشند.

داشبورد مدیریتی جام

داشبورد مدیریتی جام، ابزاری است که شاخص های کلیدی عملکردی (KPI) در حوزه آموزش را با گزارشات و نمودارهای پویا در اختیار مدیران قرار داده تا با استناد به آن بتوانند در هر لحظه عملکرد سازمان در حوزه آموزش را مشاهده و وضعیت آن را نسبت به اهداف کوتاه و بلند مدت خود، مقایسه و بررسی نمایند.